2 στα 2

Δεύτερη πρωτιά στον διαγωνισμό ιστοσελίδας που διοργάνωσε για 2η φορά ο Δήμος της Ρόδου! Ο διαγωνισμός αφορούσε τους Εκπαιδευτικούς Διαδικτυακούς Τόπους στις σχολικές μονάδες και συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Ρόδου και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Θερμά συγχαρητήρια σε όλους του μαθητές που συμμετείχαν ενεργά στη συγγραφή των άρθρων αλλά και σε όλους τους άλλους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό!

Στιγμές από τη ζωή των γεωργών

Τα παλιά χρόνια για να έχουν οι άνθρωποι το ψωμί, που ήταν η κύρια τροφή τους, δούλευαν πολύ σκληρά. Οι γεωργοί όργωναν τα χωράφια τους με τη βοήθεια των ζώων, συνήθως με αγελάδες ή βόδια, που έσερναν το αλέτρι που ήταν δεμένο στο λαιμό τους.

Έπειτα, ακολουθούσε με τα χέρια η σπορά των σιτηρών και το καλοκαίρι τα θέριζαν. Όλη η οικογένεια βοηθούσε, δουλεύοντας κάτω από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού από το πρωί ως το απόγευμα.

Μετά το θέρος, με τη βοήθεια των ζώων κουβαλούσαν τα στάχια στο αλώνι. Κάθε περιοχή είχε το δικό της αλώνι. Με τη βοήθεια των ζώων που περπατούσαν γύρω-γύρω πατώντας τα στάχυα, ξεχώριζε ο καρπός.

Στη συνέχεια, καθάριζαν το σιτάρι με τη βοήθεια του ανέμου. Πετούσαν ψηλά στο αέρα τα στάχυα, που παρασέρνονταν από τον αέρα, ενώ το σιτάρι έπεφτε ξανά στο έδαφος. Η διαδικασία αυτή συνεχίζονταν μέχρι να καθαριστεί όλη η σοδειά και να μπορέσουν στο τέλος να το συλλέξουν σε τσουβάλια. Το άχυρο που έβγαζαν δεν πήγαινε χαμένο. Αποτελούσε την τροφή των ζώων και το αποθήκευαν για το χειμώνα.

Οι νοικοκυρές έπαιρναν το σιτάρι στον νερόμυλο ή τον ανεμόμυλο του χωριού και το άλεθαν. Με το φρέσκο αλεύρι αλεύρι έφτιαχναν ψωμί στον ξυλόφουρνο και μοσχομύριζε ολόκληρη η γειτονιά!  

Στη σημερινή εποχή, όλη η διαδικασία έχει εκσυγχρονιστεί, αφού οι γεωργοί χρησιμοποιούν σύγχρονα μηχανήματα που τους αποφέρουν περισσότερη σοδειά με μικρότερη προσπάθεια. Αυτό που έχει μείνει όμως το ίδιο, είναι η γλυκιά γεύση και η μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού! 

Μακρής Αθανάσιος

Παραδοσιακά παιχνίδια - Βόλοι

Ένα ακόμα παιχνίδι που έπαιζαν κυρίως τα αγόρια στις γειτονιές ήταν οι βόλοι και παιζόταν, με τι άλλο; Με μικρούς χρωματιστούς βόλους σε διάφορα μεγέθη. 

Για να παιχτεί, έπρεπε πρώτα τα παιδιά να ανοίξουν μικρές λακκούβες στο χώμα. Έπειτα, χρησιμοποιώντας έναν δικό τους βόλο, προσπαθούσαν να βάλουν τους βόλους των αντιπάλων τους μέσα στις λακκούβες, για να τους κερδίσουν. Το χτύπημα στον δικό τους βόλο, γινόταν με τα δάχτυλά τους.

Άλλος τρόπος που παιζόταν το παιχνίδι, ήταν να σχηματίσουν έναν κύκλο και να βάλει το κάθε παιδί από έναν δικό του βόλο μέσα. Στη συνέχεια, προσπαθούσαν έξω από τον κύκλο να πετύχουν (με άλλον δικό τους βόλο) τους βόλους των αντιπάλων τους και να τους κερδίσουν.

Δυστυχώς σήμερα, το παιχνίδι δεν παίζετε πια από τα παιδιά.

Κυριακίδη Δέσποινα

Συνέντευξη με τον κωπηλάτη Γιάννη Χρήστου

Ο Καστοριανός 33άχρονος κωπηλάτης Γιάννης Χρήστου που θα συμμετάσχει σε δεύτερη συνεχόμενη Ολυμπιάδα στο αγώνισμα της τετρακώπου  μαζί με τους Γιάννη Τσίλη, Γιώργο Τσιάλα και Διονύση Αγγελόπουλο, παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα μας και στον Χρήστο Δαϊρετζή. Μίλησε για την αγάπη του για το άθλημα, για τις θυσίες που κάνει και τους στόχους του.

Πες μας λίγα λόγια για το άθλημα, γιατί ο κόσμος της Ρόδου δεν το γνωρίζει...

Η κωπηλασία διεξάγεται  συνήθως σε ήρεμα νερά δηλαδή σε λίμνες ή ποτάμια, σε αγώνα δύο χιλιομέτρων. Είναι ένα άθλημα που γυμνάζει όλο το σώμα και απαιτεί πολύ συγχρονισμό δύναμη και καλή φυσική κατάσταση. Το σκάφος το κωπηλατικό λέγεται σκίφ και γίνονται αγώνες του ενός, δύο, τεσσάρων και οκτώ κωπηλατών.

Πότε ασχοληθήκατε για πρώτη φορά με την κωπηλασία και τι ήταν αυτό που σας έκανε να την αγαπήσετε;

Mε την κωπηλασία ασχολήθηκα πρώτη φορά στην ηλικία των 12 με 13 ετών και από τότε καθημερινά κάνω προπονήσεις. Αυτό που με έκανε να την αγαπήσω ήταν η επαφή με τη φύση. Γενικά, από μικρό παιδί ήμουν πολύ δραστήριος και δεν μπορούσα να καθίσω στο σπίτι με τίποτα. Έτσι, βρήκα μια διέξοδο στην κωπηλασία που συνδυάζει τη γυμναστική και τη λίμνη, αφού είμαι από την Καστοριά και το ασχοληθείς με τη λίμνη είναι σχεδόν αναπόφευκτο. Όλο αυτό λοιπόν, σε συνδυασμό με το ότι έκανα κάτι καλό  για ‘μενα ήταν που με κέρδισε από την πρώτη στιγμή.

Στον ελεύθερό σας χρόνο τι κάνετε; 

Τώρα εν’ όψει των Ολυμπιακών Αγώνων κενό δεν υπάρχει. Ακόμα και τα λεπτά είναι πολύ σημαντικά, είτε για ξεκούραση είτε για την επισκευή κάποιου κομματιού του σκίφ. Κάποια ίσως απογεύματα που δεν έχουμε προπόνηση, προσπαθούμε να χαλαρώσουμε σωματικά και πνευματικά για να είμαστε έτοιμοι για την προπόνηση το επόμενο πρωινό.

Τι επαγγέλλεστε;

Είμαι πυροσβέστης, τιμής ένεκεν αυτών που έχω κάνει στην κωπηλασία.

Η οικογένεια σας  πόσο σας στερείται;

Έχω δύο παιδάκια. Αυτοί είναι που με στηρίζουν. Είναι πολύ σημαντική η προσπάθεια που καταβάλλει η σύζυγός μου, γιατί όπως γίνεται αντιληπτό, από τη στιγμή που ασχολούμαι όλη μέρα με τον αθλητισμό, αυτή θα πρέπει να ασχολείται με όλα τα υπόλοιπα! Λείπω πάρα πολύ από το σπίτι, αλλά είναι απαραίτητο για να προπονηθώ. 

Οι σχέσεις σας με τα άλλα παιδιά του πληρώματος πως είναι;

Oι σχέσεις  μας είναι  κάτι  παραπάνω  από  άριστες.  Αδελφικές   θα έλεγα, εντός και εκτός βάρκας. Είμαστε πολλά χρόνια μαζί σαν πλήρωμα.  

Πόσο καιρό πριν ξεκινάτε προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς του Ρίο και πως αλλάζει το πρόγραμμα από ημέρα σε ημέρα;

Η προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς έχει είδη ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο. Διαρκεί λοιπόν περίπου πεντέμισι με έξι μήνες. Το πρόγραμμα από ημέρα σε ημέρα δεν αλλάζει σχεδόν καθόλου. Απλά, ακολουθούμε κάποιους κύκλους. Έχουμε τον χειμερινό, τον εαρινό και τον καλοκαιρινό. Γενικότερα, οι ώρες, το φαγητό και η προπόνηση είναι ίδια όλο το χρόνο.

Ένας κωπηλάτης τι τρώει στα 2-3 τελευταία του γεύματα πριν τον αγώνα;

Αυτό που κοιτάμε κυρίως είναι να φάμε πολλούς υδατάνθρακες έτσι ώστε να έχουμε ενέργεια για την ώρα της κούρσας. Έπειτα κοιτάμε να είμαστε πολύ καλά ενυδατωμένοι, οπότε κοιτάμε να έχουμε πιεί αρκετό νερό.

Η ψυχολογία σας πριν από ένα αγώνα πως είναι; Νιώθετε φόβο;

Η ψυχολογία μου πριν από έναν αγώνα είναι ανάλογη με την προετοιμασία που έχω κάνει. Αν πιστεύω πως είμαι σε καλή κατάσταση και έχω κάνει σωστή προετοιμασία, είναι καλή. Εάν πάλι δεν έχω προετοιμαστεί καλά ή κάτι δεν μου βγαίνει όπως θέλω, έχω κάποιο άγχος παραπάνω. Φόβο για το ότι κρίνομαι ή ότι θα αποτύχω, δεν νιώθω. Βλέπω τον αθλητισμό σαν τέχνη. Όπως ένας ζωγράφος κάνει έναν πίνακα και πάει στο τέλος να τον εκθέσει, κάπως έτσι βλέπω εγώ τον αθλητισμό. Κάνω την προπόνηση μου όλο το διάστημα της προετοιμασίας και όταν έρθει η ώρα του αγώνα, πηγαίνω και δείχνω πως έχω προετοιμαστεί και τι μπορώ να κάνω.

Ποιοι πιστεύετε πως είναι οι πιο δυνατοί αντίπαλοι που θα αντιμετωπίσετε στο Ρίο; 

Δεν υπάρχουν φαβορί. Όλοι θα θέλουν να δείξουν ότι είναι σε πολύ καλή κατάσταση γιατί σε αυτές τις διοργανώσεις, το κάθε κράτος που συμμετέχει, στέλνει το καλύτερο του. Εμείς έχουμε να αντιμετωπίσουμε υπερδυνάμεις, όπως κάθε φορά. Πιστεύω όμως πως θα κριθούν όλα στο ποιος έχει κάνει την καλύτερη προετοιμασία.  

Πότε αγωνίζεστε;

Η τελετή έναρξης είναι στις 5 Αυγούστου. Οι δικοί μας πρώτοι αγώνες, τα προκριματικά, ξεκινάνε στις 7 Αυγούστου.

Είναι στόχος το μετάλλιο;  

Ναι είναι! Είναι το μόνο που λείπει από την συλλογή μας σαν πλήρωμα και αυτό  θα προσπαθήσουμε να κατακτήσουμε το καλοκαίρι στο Ρίο!

Μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες θα σταματήσετε να αγωνίζεστε;

Εγώ ναι. Δεν γνωρίζω όμως για τα άλλα παιδιά. Αυτοί ίσως και να συνεχίσουν.

Ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη και εύχομαι κάθε επιτυχία!

Σ’ ευχαριστώ πολύ!

Χρήστος Δαιρετζής

Παραδοσιακοί χοροί της Ρόδου

Οι παραδοσιακοί χοροί δημιουργήθηκαν από το λαό, για να εκφράσει τα συναισθήματα του. Απλοί άνθρωποι, που μπορεί να μην γνώριζαν καλά-καλά ανάγνωση και γραφή, χόρευαν και τραγουδούσαν για να εκφράσουν τη χαρά αλλά και τη λύπη τους.

Οι παραδοσιακοί χοροί στην Ελλάδα, χωρίζονται βασικά σε «συρτούς» και «πηδηχτούς», ενώ η ονομασία του σχετίζεται κυρίως με τον τόπο καταγωγής του ή την ονομασία των προσώπων που σχετίζονται μ’ αυτόν. Το ύφος και ο χαρακτήρας κάθε χορού εξαρτάται από τα ήθη και τα έθιμα κάθε περιοχής, της λαϊκή της παράδοση, το κλίμα, τη γεωγραφική της κατάσταση αλλά και την ιστορία της. 

Στη συνέχεια θα γνωρίζουμε τους κυριότερους χορούς της Ρόδου που χαρακτηρίζονται περισσότερο «ανάλαφροι» και λυρικοί σε αντίθεση με τους χορούς της ηπειρωτικής Ελλάδας που έχουν «βαρύ» ύφος και για αυτό αποκαλούνται συχνά και «λεβέντικοι».

Τούρκικος
Μοιάζει με το ζεϊμπέκικο και δεν έχει καθορισμένα βήματα. Ο ρυθμός του είναι γρήγορος. Χορεύεται από ένα ή δυο χορευτές που δεν πιάνονται από τα χέρια. Πιο σπάνια χορεύεται από γυναίκα.

Σούστα ή πάνω

Το όνομά του το πήρε από την χαρακτηριστική κίνηση που κάνουν οι χορευτές όταν τον χορεύουν, που μοιάζουν να χοροπηδούν σαν μια σούστα (ελατήριο). Χορεύεται σε κάθε κοινωνική εκδήλωση.  

Αρχικά τον έλεγαν «πάνω» για να ξεχωρίζει από τον άλλο χορό του γάµου τον «κάτω» που έχει πιο αργό ρυθμό.

Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες που πιάνουν τα χέρια τους σταυρωτά. Κάθε περιοχή της Ρόδου, αλλά και της Δωδεκανήσου, έχει τη δική της σούστα που ξεχωρίζει είτε από τα διαφορετικά βήµατα είτε από τη μουσική της.  

Γαϊτανάκι ή Ροδίτικος
Χορεύεται στους γάμους και τις γιορτές, κυρίως από γυναίκες που πιάνονται σταυρωτά. Το Γαϊτάνι αναφέρεται στις κορδέλες που ήταν ραμμένες στην γυναικεία φορεσιά και είχαν συμβολική σημασία. Το χρώμα της κάθε μιας φανέρωνε ένα σταθμό της ζωής της γυναίκας (γάμο, παιδί κτλ.) και βλέποντας τες μπορούσε κάποιος να «διαβάσει» την προσωπική της ιστορία.

Κρητικός ή πηδηχτός Ρόδου
Χορεύεται σε όλες τις εκδηλώσεις από άνδρες και γυναίκες. Είναι χαρούμενος, ερωτικός και κυκλικός χορός που μοιάζει με τον Χανιώτικο συρτό. Λέγεται ότι οι Ροδίτες τον έμαθαν από τους Τουρκοκρητικούς που ήρθαν πρόσφυγες στην Ρόδο. 

Ζερβόδεξος
Η ονομασία του προέρχεται από τη φορά με την οποία χορεύουν οι χορευτές, που εναλλάσσεται πότε προς τα δεξιά και πότε προς τα αριστερά (ζερβά). Ξεκινώντας, πηγαίνουν προς τα δεξιά, πιασμένοι όπως τη σούστα, ο ένας δίπλα από τον άλλον. Όταν ο ρυθμός της μουσικής αλλάξει, τότε αλλάζουν φορά και ο τελευταίος γίνεται πρώτος. Στον αργό ρυθμό πάνε ζερβά και στον γρήγορο, δεξιά. Χορεύεται με το "Μια Κυριακή ημέρα..."

Κάτω Αρχαγγέλου

Ανοίγει το γλέντι του γάμου και κατά τη διάρκεια του λέγονται τα παινέματα για τον γαμπρό, τη νύφη, τους συμπέθερους και τους κουμπάρους. Το πιάσιμο είναι σταυρωτό και τα βήματα σαν περπάτημα.

«Νέβα, κατέβα Παναγιά με τον Μονογενή σου,

στο αντρόγυνο που κάναμε,

να δώσεις την ευχή σου.

Δώστ’ τους Παναγιά μου χρόνια,

σαν τις λεμονιάς τα κλώνια.

Γαμπρός μας είναι ο ήλιος

κι η νύφη το φεγγάρι,

κι η πούλια και ο αυγερινός

επιάσασει κουμπάροι.

Σαν τα λουλούδια του κάμπου,

ο γαμπρός και η νύφη λάμπουν.

Της νυφοπούλας πρέπει της,

κορόνα στο κεφάλι,

που ‘ναι τιμή της ξακουστή

κι δόξα της μεγάλη.

Νυφοπούλα να γηράσεις
και τρισέγγονα να πιάσεις.»

Το Ρηνάκι

Είναι ο τελευταίος χορός που χορεύεται στους γάμους από συγγενείς και φίλους πριν συνοδεύσουν το ανδρόγυνο στο σπίτι του. Ο ρυθμός είναι αργός. Οι χορευτές πιάνονται σταυρωτά, όπως στη σούστα, και προχωρούν δύο βήματα μπροστά και ένα πίσω.

«Ωραία νυμφοπούλα μου

έρι στο ρινάκι μου,

πρέπει να το 'χεις χάρη,

γιατί σου δώσαμε σταυρό

έρι στο ρινάκι μου,

με το μαργαριτάρι.»

Πηγές

1. http://www.pare-dose.net/85#ixzz47QmzZRl8
2. http://www.pi-schools.gr/lessons/gymnastics/ypost_yliko/paradosiakoi/eisagogika.html

Δόμνα Κρητικού

Το πανηγύρι του Αγίου Παύλου στη Λίνδο

Κάθε χρόνο στις 29 Ιουνίου, στο μοναστήρι του Αγίου Παύλου στη Λίνδο, γίνεται πανήγυρη στη μνήμη του Απόστολου Παύλου. 

Σύμφωνα με την παράδοση, στον μικρό αυτό κολπίσκο όπου είναι χτισμένο το μοναστήρι, ήρθε ο Απόστολος Παύλος το 58 μ.Χ. και κήρυξε το Ευαγγέλιο.

Παλιά, παραμονή της γιορτής, όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της Λίνδου πήγαιναν στο μοναστηράκι, που βρίσκεται δίπλα στην θάλασσα, για να παρακολουθήσουν τον Εσπερινό. Όταν τελείωνε, καθόντουσαν στην άμμο και έτρωγαν το φαγητό που είχαν φέρει μαζί τους από το σπίτι τους. Ένα παραδοσιακό φαγητό που συνήθιζαν να ετοιμάζουν ήταν η «λεκάνη». Φτιαχνόταν από μοσχάρι, κρεμμύδι, λάδι, βούτυρο, ντομάτα και χόνδρο και ψηνόταν στον φούρνο.

Ακολουθούσαν παραδοσιακοί χοροί και τραγούδι. Οι περισσότεροι κοιμόντουσαν εκεί και το πρωί γυρνούσαν πάλι στο χωριό. Το απόγευμα επέστρεφαν ξανά στο μοναστήρι για τη δοξολογία.

Τα τελευταία χρόνια, κανένας πια δεν παίρνει το φαγητό του μαζί του αφού μπορεί να αγοράσει έτοιμα σουβλάκια. Τουλάχιστον όμως, ο χορός και το τραγούδι δεν έχει σταματήσει!

Αστρίνη Τσαμπίκα

Επαγγέλματα που χάνονται - Κηροποιός

Το επάγγελμα του κηροποιού έχει σχεδόν εξαφανιστεί, όπως και τόσα άλλα επαγγέλματα.  

Οι κηροποιοί έφτιαχναν κεριά χρησιμοποιώντας αποκλειστικά αγνό κερί μέλισσας που το προμηθεύονταν από ντόπιους μελισσοκόμους. 

Η διαδικασία παρασκευής ήταν σχετικά απλή. Έλιωναν το κερί σε μεγάλα δοχεία που βρίσκονταν μέσα σε ζεστό νερό για να διατηρείται το κερί συνεχώς λιωμένο και βύθιζαν κατά διαστήματα μέσα του έναν σπάγκο (φιτίλι), ώσπου το κερί να αποκτήσει το επιθυμητό πάχος.

Τα κεριά χρησιμοποιούνταν σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες, μα περισσότερο για φωτισμό όταν δεν υπήρχε ρεύμα και στην εκκλησία.

Σήμερα, η δουλειά του κηροποιού έχει αντικατασταθεί από τις σύγχρονες βιοτεχνίες που φτιάχνουν τα κεριά με παραφίνη, ένα υποκατάστατο του πετρελαίου. Ευτυχώς όμως, στα χωριά της Ρόδου, κυρίως την περίοδο της Σαρακοστής, οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες που πηγαίνουν συχνά στην εκκλησία, φτιάχνουν στα σπίτια τους τα δικά τους κεριά με κερί μέλισσας, ακολουθώντας τον παραδοσιακό τρόπο.

Γιασιράνης Νικόλαος