Τα κόκκινα αυγά του Πάσχα

Το πιο γνωστό έθιμο του Πάσχα είναι το βάψιμο των κόκκινων αυγών.  Τόσο το χρώμα όσο και το ίδιο το αυγό συμβολίζουν κάτι σημαντικό. Το κόκκινο χρώμα, συμβολίζει το αίμα του Χριστού που θυσιάστηκε για να σωθούμε από τις αμαρτίες, ενώ το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός αλλά μέσα του έκρυβε τη ζωή. Ακόμα και το τσούγκρισμα τους συμβολίζει την Ανάσταση Του.

Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για την προέλευση του κόκκινου χρώματος. Μια από αυτές λέει ότι προέρχεται από την Παναγία όταν πρόσφερε αυγά στους φρουρούς του τάφου του Χριστού για να τον προσέχουν και βάφτηκαν κόκκινα όταν έπεσαν πάνω τους δάκρυα.  Σύμφωνα πάλι με μια άλλη, όταν η Μαρία η Μαγδαληνή πληροφόρησε τον Τιβέριο Καίσαρα για την Ανάσταση του Χριστού, αυτός δύσπιστος είπε ότι το γεγονός αυτό είναι τόσο αληθινό όσο και το να γίνουν κόκκινα τα αυγά που κρατούσε ένας από τους φρουρούς του, που όντως έγιναν κόκκινα μόλις τελείωσε τη φράση του.

Η παράδοση θέλει τη Μεγάλη Πέμπτη τις νοικοκυρές να βάφουν τα αυγά που είχαν μαζέψει  σιγά-σιγά όλη τη Σαρακοστή  είτε από τις δικές τους κότες είτε από τις κότες των γειτόνων και των συγγενών τους.  Πριν από αρκετά χρόνια, δεν υπήρχαν έτοιμες βαφές και τα χρώματα τα έφτιαχναν μόνες τους χρησιμοποιώντας διάφορα φυσικά υλικά. Για το κόκκινο χρώμα έβραζαν παντζάρια, για το καφέ, το εξωτερικό ξερό φύλλο των κρεμμυδιών ή το πράσινο περίβλημα των καρυδιών και για το κίτρινο χρώμα, χαμομήλι. Μέσα στο χρωματισμένο υγρό που παραγόταν, έβραζαν τα αυγά για να βαφτούν κι αυτά. Πολλές φορές έφτιαχναν πάνω τους και διάφορα σχέδια, βάζοντας μαζί με το αυγό, μικρά φυλλαράκια που τα τύλιγαν με ένα λεπτό ύφασμα πριν τα βάψουν. Στο σημείο εκείνο δεν «έπιανε» η βαφή και έμενε το σχέδιο.

Το πρώτο αυγό που έβαφαν δεν το τσούγκριζαν και σύμφωνα με την παράδοση, για ένα ολόκληρο χρόνο μπορούσε να διατηρηθεί χωρίς να χαλάσει.  Το φύλαγαν στο εικονοστάσι του σπιτιού τους μέχρι το επόμενο Πάσχα και έπειτα το «φύτευαν» στο χώμα για να είναι εύφορα τα χωράφια τους ή το κρέμαγαν έξω από το στάβλο τους για να είναι γόνιμα τα ζώα τους.

Σήμερα το έθιμο αυτό έχει αλλάξει κάπως αφού υπάρχουν έτοιμες βαφές σε διάφορα χρώματα με αποτέλεσμα καμιά νοικοκυρά να μην χρειάζεται να φτιάξει τις δικές της. Ακόμα και η μέρα που τα βάφουν δεν τηρείται πιστά, όμως ο συμβολισμός του κόκκινου αυγού και του τσουγκρίσματος παραμένει και θα παραμείνει ο ίδιος όσα χρόνια κι αν περάσουν!

Μακρής Αθανάσιος