Ένα από τα πιο γνωστά σπήλαια, όχι μόνο της Δωδεκανήσου,
αλλά ολόκληρης της Ελλάδας που έχει συμπεριληφθεί και στα 100 σημαντικότερα της
χώρας μας, είναι το σπήλαιο του Κούμελλου
που βρίσκεται στην κορυφή του ομώνυμου λόφου, σε απόσταση 6 περίπου χιλιόμετρα
έξω από στον Αρχάγγελο και παρουσιάζει σπηλαιολογικό και αρχαιολογικό
ενδιαφέρον.
Οι πρώτες έρευνες και η διαπίστωση της αξίας του έγιναν από τον
Γεώργιο Βασιλειάδη, διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Αρχαγγέλου (δεκαετία του ‘70),
ενώ αργότερα την εξερεύνηση του ανέλαβε η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία
(Δεκέμβρης 1977) με υπεύθυνη την Άννα Πετροχείλου, η οποία έδωσε ονομασίες στους
χώρους του και ανακάλυψε, ύστερα από ανασκαφές που πραγματοποίησε, αγγεία, εργαλεία,
οστά και υπολείμματα τροφών από τη Νεολιθική εποχή και την εποχή του Χαλκού, που
μαρτυρούν ότι το σπήλαιο κατοικήθηκε από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής.
Η είσοδος του βρίσκεται σε υψόμετρο 120 περίπου μέτρα, στην
άκρη ενός γκρεμού με θέα τη θάλασσα. Ο πρώτος του θάλαμος βρίσκεται σε βάθος 2
μέτρων κάτω από την είσοδο και έχει μέγεθος 88 τ.μ. και ύψος 5 μ. Στο εσωτερικό
του υπάρχουν μεγάλοι και εντυπωσιακοί σταλαγμίτες και γι’ αυτό ονομάστηκε «Ανάκτορο». Στο τέλος του θαλάμου, υπάρχει άνοιγμα που
οδηγεί σε 2ο θάλαμο με μέγεθος 62,5 τ.μ. και ύψος 4 μ. και η τοίχοι του έχουν
δημιουργηθεί από «κολόνες» και «σταλαγμίτες». Ονομάστηκε «Πρόναος» γιατί διάφορα ανοίγματα που
υπάρχουν, οδηγούν σε άλλους θαλάμους.
Ένα από τα ανοίγματα αυτά οδηγεί σε ένα θάλαμο (60 τ.μ.) που
ονομάστηκε «Υπερώο», ενώ ένα άλλο
οδηγεί σε έναν άλλο, πολύ μεγάλο θάλαμο, 228 τ.μ. και ύψους 4 μ. Οι τοίχοι του
θαλάμου αυτού, εντυπωσιάζουν με την ομορφιά τους καθώς είναι φτιαγμένοι από λεπτές
«κολόνες» και «σταλακτίτες» που κρέμονται από την οροφή. Στην αρχή του δεξιού του τοίχου υπάρχει ένα άνοιγμα
που οδηγεί κι αυτό στο «Υπερώο», ενώ στην αρχή του αριστερού του
τμήματος, πολύ ωραίες «κολόνες» έχουν
απομονώσει έναν μικρό χώρο 8,75 τ.μ. η οροφή του οποίου είναι στολισμένη με
λεπτούς «σταλακτίτες». Ο μικρός αυτός
χώρος ονομάστηκε «Θυσιαστήριο». Το
πλάτος του μεγάλου θαλάμου συνεχώς μειώνεται και καταλήγει σε κάτι που μοιάζει
με μια εσοχή πλάτους 1μ. Το σημείο αυτό είναι στολισμένο με «σωληνωτούς σταλακτίτες» που μοιάζουν με ημικυκλικό «αρμόνιο» και γι’ αυτό
ονομάστηκε «Ναός και το δάπεδο του καλύπτεται
από παχύ στρώμα χώματος.
Σε διάφορα άλλα σημεία των θαλάμων, υπάρχουν είτε χτισμένες
πέτρες συγκολλημένες με σταλακτικό υγρό είτε γκρεμισμένες και χρησιμοποιήθηκαν από
τους κατοίκους του σπηλαίου για να απομονώσουν τους διάφορους θαλάμους ή έπεσαν
από την οροφή. Σε ένα τέτοιο σημείο με γκρεμισμένες
πέτρες μέσα στο «Υπερώο», υπάρχει ένα πέρασμα που οδηγεί έπειτα από ένα
κατακόρυφο βάθος 3,5 μ. σε έναν άλλο θάλαμο 32 τ.μ και ύψους 7 μ. Το δάπεδό του είναι κατηφορικό απ’ όλες τις πλευρές
προς το κέντρο του που είναι καλυμμένο με πέτρες που έπεσαν από την οροφή.
Ανάμεσα τους υπάρχουν κενά που ίσως οδηγούν σε μεγαλύτερα βάθη και γι’ αυτό ονομάστηκε
«Κατακόμβες». Εκτός από τους
ογκόλιθους, στα δεξιά του θαλάμου υπάρχει σειρά από «κολόνες». Ο χώρος αυτός είναι
παράλληλος με τον 1ο θάλαμο, το «Ανάκτορο»
και χωρίζεται απ’ αυτόν με τεράστιες «κολόνες»
και «σταλαγμίτες». Στα αριστερά του
θαλάμου, ανάμεσα στις γκρεμισμένες πέτρες και στον τοίχο του σπηλαίου υπάρχει
επίπεδος διάδρομος που οδηγεί στις «κατακόμβες»
και ονομάστηκε «Μυστικός διάδρομος».
Από το κέντρο του διαδρόμου μέχρι το τέλος του, μικρές «κολόνες» και «σταλαγμίτες» τον χωρίζουν από έναν μακρόστενο θάλαμο που ονομάστηκε
«Κρύπτη», απ’ όπου ένα ανηφορικό και στενό πέρασμα
οδηγεί στην είσοδο του σπηλαίου.
Συνολικά το σπήλαιο εκτείνεται σε ευθεία γραμμή 45 μ., το
μεγαλύτερο βάθος του φτάνει στα 8,5 μ. και καλύπτει 1.400 τ.μ. Η θερμοκρασία
του είναι περίπου 19 oC.
Αν και ο αρχικός σκοπός της εξερεύνησης του, ήταν να μπορέσει
να αξιοποιηθεί τουριστικά, δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο και
έτσι δεν μπορεί κάποιος εύκολα και με ασφάλεια να το επισκεφθεί.
Πηγές:
1. Δελτίο Σπηλαιολογικής Εταιρείας, Τεύχος 1
2. Τα σπήλαια και η χρήση τους στην Εύβοια και γενικότερα στον ελληνικό χώρο
Γιασιράνης Νικόλαος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου