Παραδοσιακά γιατροσόφια

Σε μια εποχή που δεν υπήρχαν κέντρα υγείας, πολλά φάρμακα και τα νοσοκομεία ήταν μακριά, τη λύση σε καθημερινά ιατρικά προβλήματα την έδιναν τα διάφορα γιατροσόφια που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά. Χρησιμοποιούνταν για να θεραπεύουν αλλά και για να προλαμβάνουν τα διάφορα ιατρικά προβλήματα και μόνο σε δύσκολες καταστάσεις απευθύνονταν σε γιατρό.

Για το κρυολόγημα «έριχναν» βεντούζες. Σε ένα κουτάλι τύλιγαν βαμβάκι ποτισμένο με οινόπνευμα και του άναβαν φωτιά και μ΄ αυτό ζέσταιναν το εσωτερικό ενός γυάλινου ποτηριού. Μόλις ζεσταινόταν το ακουμπούσαν στην πλάτη του ασθενούς και το άφηναν να «ρουφήξει» το κρύωμα. Συνήθως έκαναν γύρω στις 20 βεντούζες, ανάλογα και με τη σοβαρότητα του κρυώματος. Έπειτα, άλειφαν την πλάτη με οινόπνευμα και ο ασθενής έμενε στο κρεβάτι και σε μια-δυο μέρες, ήταν μια χαρά. Επίσης για το κρυολόγημα, έβαζαν βαμβάκι με οινόπνευμα στο στήθος του αρρώστου.

Για τον πονόλαιμο, έβραζαν λίγο ρακί, μέλι και λεμόνι και έκαναν γαργάρες, ενώ για τη βουλωμένη μύτη, έκαναν πλύσεις με θαλασσινό νερό.

Για τη «μαύρη» (σπυρί με πύον), έκοβαν ένα κρεμμύδι στη μέρη, το ζέσταιναν και το έβαζαν πάνω στο σπυρί για να ανοίξει και να καθαρίσει.

Για το στραμπούληγμα, έβαζαν στο χέρι ή στο πόδι ένα βαμβάκι με μπόλικη ρακί και το έδεναν. Ρακί χρησιμοποιούσαν και για τον πονόδοντο, όπως επίσης και αλατόνερο.

Για τα χτυπήματα, έβαζαν στην πληγή βαλσαμόλαδο ή την άλειφαν με μια αλοιφή που την έφτιαχναν οι ίδιοι. Χρησιμοποιούσαν «δάκρυ» από ραμμυθιά (είδος σκίνου), πράσινο σαπούνι, ελαιόλαδο και λίγο μελισσοκέρι και τα ζέσταιναν μέχρι να γίνουν ένα μείγμα. Έπειτα το περνούσαν από πολύ ψιλό πανί για να το φιλτράρουν και το άφηναν να κρυώσει. 

Για τον λεγόμενο «τριχοφά» (τριχοφάγος), έναν μύκητα του δέρματος που έριχνε τις τρίχες από το σημείο της πάθησης, κοπανούσαν σκόρδο με ελαιόλαδο και το έβαζαν στο σημείο εκείνο για να θεραπευτεί.

Για τα αυτιά που ήταν βουλωμένα από κερί ή πονούσαν, έριχναν μερικές σταγόνες ελαιόλαδο.

Για τον στομαχόπονο έπιναν τσάι από λεσφακιά (φασκόμηλο) ή μια κουταλιά από βαλσαμόλαδο. 

Όσοι είχαν «πέτρες» στα νεφρά, έφραζαν και έπιναν τσάι από τα «μουστάκια» του καλαμποκιού.

Σε τσιμπήματα μέλισσας έριχναν πάνω αμμωνία διαλυμένη σε νερό, ενώ για τσίμπημα σφήκας, ξύδι ή έβαζαν πάνω στο τσίμπημα μια «κούπα» λεμονιού.

Πάνω σε μελανιές από χτυπήματα, έβαζαν βούτυρο.

Τέλος, για τα παιδιά κυρίως που είχαν ψείρες, ξέπλεναν τα μαλλιά τους με νερό στο οποίο είχαν βάλει ξύδι και λεμόνι.

Τα «γιατροσόφια» αυτά, αλλά και πολλά άλλα, δεν έχουν ξεχαστεί και χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για να προλάβουν ή να θεραπεύσουν χωρίς παρενέργειες, όπως τα φάρμακα. 

Ευχαριστώ τη γιαγιά μου, Τριανταφυλλιά, για τις πληροφορίες

Γιασιράνης Νικόλαος